VANLI ERMENİLER VAN İSYANINI KUTLADILAR
Ermenistan Vanlılar Derneği, yalnızca Vanlı Ermenilerin
katılabildiği 1915 Van ayaklanmasını kutladı. 35 yıldır aynı yerde yapılan
şenlik havasında geçen Van isyan kutlamalarına Vanlı olmayan Ermeni
katılamıyor.
Haberin fotoğrafları:
Ermeni Vanlılar 1915 Van isyanını Van halk oyunları, Van
giysileri ile kutladılar. Kutlama öncesi Vanlı Ermenilerin Erivan'ın
Bağımsızlık Meydan'ında toplanarak otobüsler ile Agarak köyünde bulunan 1981
yılında yapılan "Ardziv Vaspurakan" (Vaspurakan Kartalı- Van Kartalı-
Van'da çıkan ilk gazetenin adı) ) heykelinin olduğu tepeye doğru çıktıklarını
İstanbul Ermenilerinin gazetesi Agos'ta yer alan haberinde anlatan Vanlı Ermeni
olan gazeteci Alin Özinan, kutlamanın 35 yıldır aynı yerde yapıldığını
belirtiyor.
İstanbul'dan Ermenistan'daki kutlamaya katılan Özinan"
Çoluk çocuk otobüsteyken 4 yaşındaki kızımın da yeni bir adı olmuş oldu:
"Vanetsu çutik" (Vanlı civciv). Ben mesleki deformasyon gereği etrafı
dinliyor, zulüm hikayeleri ne zaman ortaya çıkacak diye bekliyorken arkadaki
70'lik teyzeler Real Madrid maçını tartışmaya başladılar. Öndeki göbekli amca
da yağlarını eritmek için sabahları içtiği sarımsak, limon karışımının
inceliklerini anlatmaya koyuldu. Bir "gelin" kılığında bindiğim, oysa
aslında Agos için "muhbirlik" yaptığım gezinin otobüs ayağı
beklentilerimi doğrusu karşılamıyor diye düşündüm. Baktım olacak gibi değil,
ortalığı hareketlendireyim dedim. Şöyle ortaya "Vanlılar için neden cimri
diyorlar?" diye sorduğum anda yanlış bir şey yaptığımın farkındaydım ama
artık çok geçti. En öndeki dondurma yiyen teyze bana ters bir bakış fırlatarak
"Yoksa sen Vanlı değil misin?" dedi. Beni otobüsten atarlar mı diye
düşünmedim değil, "Yok, kem küm" derken birden sonradan 88 yaşında
olduğunu öğrendiğimiz amcanın "E cimriyiz de ondan!" demesiyle
gerginliği noktaladık. Varana kadar bir daha ağzımı açmadım" ifadelerine
yer veriyor.
Anma törenlerinin 35 senedir aynı alanda yapıldığını olup
biteni gördükten sonra bu kutlamaya şenlik demenin daha doğru olacağını
kaydeden Özinan, " Vanlı Ermenilerin kutlamalarından gözlemlerini şöyle
aktarıyor:
Yaklaşık 3 saat süren şenlik gerçekten çok eğlenceliydi.
Genç yaşlı Vanlılar konuşmalar yaptılar, birlikte oldukları için duygulandılar
ama artık aralarında Van doğumlu olanlar yoktu. Van doğumlular hayatlarını
kaybetmişlerdi, hemen hemen hepsi anıldı. Alandaki en yaşlılar bile Ermenistan
doğumluydular. Ermenistan'ın farklı yerlerinden üşenmeden gelmişti insanlar
alana.
Önce hep beraber toplanıp büyükçe bir bayrak açtılar.
"Yaşasın Van" diye bağırdılar, sonra müzik, halk oyunları, fıkralar.
Herkes çok mutlu oldu, Vanlıların çocuklarına yan yana olmak iyi geliyordu.
Birden mikrofonun başına oldukça yaşlı, zor zar yürüyen biri
geldi, "Usta Madzo" sesleri ile şenlendi ortalık. "Geçen sene
hanım yorulursun gitme dedi, gelmedim, hatta yapmışım, öldü herhalde demişler.
Ölmedim gördünüz mü!" diye bir çıkış yapıp fıkralara geçti, Van
fıkralarına.Fıkralar bitince Van folklor gösterisi başladı, ben Devlet
Konservatuarı dans grubudur diye düşünmüştüm, yine atlamışım, burada herkes
Vanlı! Vanlı gençler yan yana gelmişler, hepsi üniversiteli genelde etnografi
mezunu bu gençler, Van'ın dans oyunları, Van'ın eski kıyafetleri diye araştırma
yaparken kendilerini bu dans grubunun içinde bulmuşlar. "Vark Hayoc"
(Ermeni Varlığı) dans grubunun kurucularından Narine Shamayan aynı zamanda
Ermenistan Bilimler Akademisi'nde araştırma görevlisi, "Unutursak, bir
daha hatırlayamayız" diyor. Grubun üyeleri aynı zamanda Van aksanını
yaşatmak için de uğraştıklarını anlatıyorlar.
Usta Madzo
Mnacakan Sianosyan ya da Madzo Babiği (dede) tüm görevlerini
bitirdikten sonra konuşmaya razı edebiliyorum. 1934'de Ararat bölgesindeki
Vanaşen köyünde doğmuş. Babası Van'ın Kharakonis köyündenmiş, "Babam 1915
direnişine (isyanına) katılmış, size hikaye geliyordur bunlar, biz televizyon
yerine babamın anlattıklarını dinleyerek büyüdük" diyor. Madzo dedeye
aslında usta diyorlar çünkü o okullu bir marangoz, aynı zamanda elektrikçi, not
aldığımı görünce tesisatçı da yaz diyor. Yazıyorum. Benim eşim de, gelinim de
Vanlı diyor, pek bir gururlu. "Şart mı Usta Madzo" diyorum, "Ya
torunun Yerevanlı severse?" "Van Kyalagoşu* yiyemez o zaman",
diyor. "O ne?" diyorum, Sen ne biçim Vanlısın diyor, artık
saklayamıyorum açık açık itiraf ediyorum. Sinirleniyor Usta "E senin adam
jajik** yiyemiyor mu?" diye soruyor. "Marketten alıyoruz biz?"
desem gerçekten ayıp olacak, "Yok, öğrendim yapıyorum…"diyorum.
Aferin diyor Usta Madzo.
Şenliğin en güzel tarafı satranç müsabakası! Masalar
kuruluyor yan yana herkes satranç oynayacak. Anneler küçük oğullarına meyve
yediriyorlar, büyükler kaş göz işaretleri ile çocuklara yenilecekleri konusunda
anlaşıyorlar. Açılışı Hovannes Gabuzyan yapıyor. 1995 doğumlu 2010, 2011, 2012,
2015 Avrupa, 2012 Dünya Satranç Şampiyonu Gabuzyan'a 5 yaşında satrancı dedesi
öğretmiş. Gabuzyan ailesinin Vanlı olduğunu söylemeye gerek yok tabii.
29 Mayıs'ta böyle güzel bir pazar öğleni yaşıyor Vanlılar.
Vanlı olmanın gururu, Van'ı unutmamanın ümidiyle yaşayacakları konusunda sessiz
bir söz veriyorlar hem kendilerine hem tüm katılanlara...
*Van Kyalagoşu: Lavaş,mercimek ve tarhana ile yapılan sulu
yemek.
**Jajik: Arpacık soğan ile toprağa gömülen, belirli bir süre
sonra çıkartılıp yenen peynir.
http://www.vansesigazetesi.com/haber-33787-vanli_ermeniler_van_isyanini_kutladilar.html
(Habar Van Sesi gazetesinde yayınlanmıştır. Ermenistan'daki
Van'lı kardeşlerinden özlemle bahseden bir haber... Saygılar., Oraj POYRAZ L2fSIJNoA0xfSNxA)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder