GERÇEK ORTAYA ÇIKTI!
SUÇLU: KIŞLAYA YEMEK
VEREN ŞİRKET!..
Manisa’da
kışlada 27 günde dördüncü kez gıda zehirlenmesi yaşandı. 731 asker hastanelere
kaldırıldı. Sözleşmesi feshedilen firmanın 6 kez isim değiştirdiği ortaya
çıktı.
Manisa'da
kışlada 27 günde dördüncü kez gıda zehirlenmesi yaşandı. Son olarak Manisa 1.
Piyade Er eğitim Tugay Komutanlığı Albay Arif Seyhun Kışlası'nda gıda
zehirlenmesi tanısıyla 731 asker Hastanelere kaldırıldı. Askerlerin büyük
bölümü taburcu edildi, 24'ünün tedavisi sürüyor. Daha önce 23 Mayıs'ta bir
askerin öldüğü zehirlenme vakalarıyla ilgili çok yönlü soruşturma başlatıldı.
Kışlaya yemek sağlayan firmanın sözleşmesi feshedildi, 21 çalışan gözaltına
alındı.
21 KİŞİ GÖZALTINDA
Manisa'da 1. Piyade Er
Eğitim Tugay Komutanlığı Albay Arif Seyhun Kışlası'nda akşam yemeği sonrası
gıda zehirlenmesi yaşandı. Yemek sonrası bulantı, kusma, baş dönmesi
şikayetiyle 731 asker hastanelere kaldırıldı. Yemekte askerlere çorba, tavuk,
pilav, cacık ve tatlı verildiği öğrenildi. Daha önce 23 Mayıs'ta yaşanan ve bir
askerin ölümüyle sonuçlanan olayın tekrar etmesi nedeniyle soruşturma
genişletildi. Akşam yemeğinde servis edilen tavuk ve diğer gıdalar ile
kullanılan sudan örnekler alınıp, incelemeye gönderildi. Soruşturma kapsamında
kışlaya yemek hizmeti veren firma çalışanı 21 kişi gözaltına alındı. Manisa
Emniyet Müdürlüğü'nde konuyla ilgili özel bir büro oluşturuldu. Gözaltına
alınan kişiler arasında kışlaya yemek veren firmanın denetim, gözetim ve
kontrol sorumlusu olarak tespit edilen kişiler olduğu öğrenildi. Gözaltına
alınan şirket çalışanları sağlık kontrolü için Manisa Devlet
Hastanesine getirildi. Şüphelilere hastane çıkışında vatandaşlar tepki
gösterdi.
İPTAL EDİLMİŞ
Kışlaya yemek hizmeti
veren Rota isimli firmanın daha önce 6 kez isim değişikliği yaptığı öğrenildi.
4 ortaklı firma son olarak Rota ismiyle 7 Şubat 2015'te Manisa'daki kışlaya
yemek ihalesini 3 yıllığına almıştı. Firmanın 2015 Maliye Bakanlığı personeli
yemek ihalesini de aldığı ancak gıda zehirlenmesi yaşandığı ve bakanlığın
ihaleyi iptal ettiği öğrenildi. Son dakika:
Savcılık açıkladı! Manisa’da 731 asker yedikleri yemekten zehirlendi! Manisa 1. Piyade
Er Eğitim Tugay Komutanlığı Albay Arif Seyhun Kışlası'nda dün akşam yemeği
sonrası rahatsızlanan çok sayıda asker hastaneye kaldırıldı. Manisa Savcılığı zehirlenme
olayı ile ilgili açıklamasında akşam yemeğinden 731 askerin etkilendiğini,
yemek şirketinden 21 kişinin de gözaltına alındığını açıkladı. Manisa Valisi
Mustafa Hakan Güvençer, gıda zehirlenmesi sonrası askerlerin yemek ihtiyacının
Valilik koordinasyonunda Tugay Komutanlığı ve belediyelerle birlikte
karşılandığını açıkladı. Vali Güvençer, hastanedeki 44 askerden 7'sinin taburcu
edildiğini belirtti. Manisa 1'inci Piyade Er eğitim Tugay Albay Arif
Seyhun Kışlası'nda dün akşam yemeğinin ardından çok sayıda
asker rahatsızlandı. Bulantı ve kusma şikayetiyle revire başvuran askerler
ambulanslarla kentteki hastanelere sevk edildi. Hastaneler,
mesaisi bittikten sonra evlerine giden personeli acil koduyla göreve
çağırdı. Zehirlenme şüphesiyle hastanelere getirilen askerlere serum tedavisi
uygulandı.
SAVCILIKTAN SON DAKİKA AÇIKLAMASI
Manisa Savcılığı zehirlenme olayı ile ilgili açıklamasında akşam yemeğinden 731
askerin etkilendiğini, yemek şirketinden 21 kişinin de gözaltına alındığını
açıkladı. İşte o açıklama: 17.06.2017 tarihinde, Manisa İlimizde
bulunan Albay Arif SEYHUN kışlasında akşam yemeğini müteakip bir grup askerin
başdönmesi ve mide bulantısı şikayeti ile müracaatı üzerine gıda zehirlenmesi
tanısı konulmuş ve ilimiz merkezinde bulunan çeşitli hastahanelere ilk
belirlemelere göre 731 askerimizin sevki sağlanarak tıbbi müdahale
gerçekleştirilmiştir. Tedavi sonucu ;şuan itibariyle hayati tehlike riski
olan askerimiz yoktur. Cumhuriyet Başsavcılığımızca meydana gelen mükerrer vakia üzerine(24.05.2017
tarihinde ilk zehirlenme) ikinci bir soruşturma başlatılmış,mağduriyete uğrayan
askerlerimizden kan ve idrar örnekleri, akşam yemeğinde servis edilen tavuk ve
gıdalardan, kullanılan su ve diğer bütün kullanım malzemelerinden numune
alınmış gerekli uzman bilirkişi incelemesine gönderilmiştir. Yürütülen
soruşturma kapsamında, Manisa Emniyet Müdürlüğümüzde, özel bir büro oluşturarak
gerekli çalışmalar en titiz bir şekilde devam etmektedir. İlk etapta Kışlaya
yemek veren yüklenici Firmanın denetim gözetim ve kontrol sorumlusu olarak
tespit edilen 19 kişi şüpheli sıfatıyla gözaltına alınmış, bu sayı an
itibariyle 21 e ulaşmıştır. Konu ile ilgili en ufak bir husus
atlanmaksızın her türlü emare araştırılmaktadır. Halkımızın ve kamuoyunun
provokasyona meydan verecek yaklaşımlardan uzak durması ve gelişmelerin
kendileri ile paylaşılacağının bilinmesi gerektiğini belirtir. Saygılar
sunarım.
Akif Celalettin Şimşek Manisa Cumhuriyet Başsavcısı
BAKAN IŞIK: 'ASKERLERİN HAYATİ
TEHLİKESİ YOK'
Olayın ardından
Milli Savunma Bakanı Fikri Işık Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Salih
Zeki Çolak ile Manisa'ya gitti. Bakan Işık Manisa Merkez Efendi
Hastanesi'nde tedaviye alınan askerleri ziyaret etti.
'SUDA HERHANGİ BİR PROBLEM YOK'
Olayın ardından
hızlı bir şekilde tedbirlerin alındığını ifade eden Bakan Işık, şunları
söyledi:"Hiç yemek yemedim dediği halde rahatsızlanarak hastaneye gelen de
var, sadece çorba içtim ve cacık yedim şikayetiyle hastaneye gelen de var.
Menüdeki çorba, tavuk, pilav, cacık ve tatlının hepsini yedim diyerek hastaneye
gelen de var. Bütün bu ifadelere de dikkatlice bakıyoruz. Alınması gereken
hangi tedbir varsa alınması gayreti içindeyiz. Olay olur olmaz hemen iki UMKE
çadırı kışlada kuruldu. Tiraj birimi olarak 1 sahra çadırı kuruldu. Kışlada
görevli 3 askeri tabip, 14 hemşire, 7 sağlık personeline ilave
olarak, Sağlık Bakanlığı 15 doktor ve 51 sağlık personelini
görevlendirdi ve müdahaleler hızlı şekilde yapıldı. Halk sağlığı ekiplerinin
yaptığı ilk değerlendirmede suda herhangi bir problem olmadığı belirlendi. Şu
anda müşahede amaçlı tutulan askerlerimiz dışında önemli bir problemimiz
gözükmüyor. Yoğun bakımda ya da hayati tehlikesi olan asker yok."
'YEMEK YEMEK
ŞİRKETİNİN İHALESİ FESHEDİLDİ'
23 Mayıs'ta Batı
Kışla'da 1 askerin ölümü ile sonuçlanan zehirlenmeyle ilgili de açıklama da
yapan Bakan Işık, "Bir askerimizin hayatını kaybettiği vakayla ilgili
toplam 5 bin 820 askerimiz o gün yemek yiyor. Yemekten etkilenen asker sayımız
bin 47, hastanelere sevk edilen asker sayımız 209. Bu 209 askerimizin hepsine
tedbir amaçlı serum takıldı. Sağlık Bakanlığımızın ve askeri birimlerimizin
yaptığı analiz sonuçlarında salmonelle bakterisini çıktığı tespit edildi.
Cumhuriyet Başsavcılığımız adli incelemeyi başlattı. Milli Savunma
Bakanlığı olarak biz de bu ihalenin feshedilmesi kararını aldık. Şimdi
resmi işlemleri yürütüyoruz. Hayatını kaybeden Hüsnü Özel kardeşimize Allah'tan
rahmet diliyorum. Şuanda yoğun bakımda olan bir askerimiz var, ona da acil
şifalar diliyorum" diye konuştu.
YEMEK ŞİRKETİNİN
21 ÇALIŞANI GÖZALTINDA
Albay Arif
Seyhun Kışlası'nda 731 askerin zehirlenme şüphesiyle tedaviye alınmasının
ardından başlatılan soruşturma kapsamında kışlaya yemek sağlayan şirketin 21
çalışanı gözaltına alınıp sorgulanmak üzere Emniyet Müdürlüğü'ne
götürüldü.Gözaltına alınanlar arasında firmanın yöneticileri ve mutfak
personeli var. Manisa Emniyet Müdürlüğü'ne götürülen 19 kişinin sorguları bugün yapılacak.
Söz konusu firmanın Ankara merkezli olduğu, yapılan ihaleyi kazanarak
yemek temin işini yaptığı öğrenildi. Firmanın Ankara ayağıyla ilgili de
soruşturma yürütülüyor.
SAĞLIK
BAKANLIĞI: UZMAN EKİP GÖNDERİLDİ
Sağlık
Bakanlığı, Manisa'da 1'inci Piyade Eğitim Tugay Komutanlığı Albay Arif Seyhun
Kışlası'nda 590 askerin zehirlenme şüphesiyle hastaneye kaldırılmasıyla
ilgili açıklama yaptı. 12 kişilik uzman ekibin, inceleme yapmak için kente
gönderildiği belirtilen açıklamada şöyle denildi:17 Haziran 2017 tarihinde
Manisa Batı Kışlada askerlerimizde, bulantı ve kusma ile seyreden bir durum
ortaya çıkmıştır. Manisa İl Halk Sağlığı Müdürlüğü ve Kamu Hastaneleri Genel
Sekreterliği olaya gerekli müdahaleyi derhal yapmıştır. Ayrıca Türkiye Halk
Sağlığı Kurumu Başkanı Prof. Dr. İrfan Şencan başkanlığında
enfeksiyon hastalıkları, epidemiyoloji, klinik toksikoloji ve mikrobiyoloji
laboratuvar uzmanlarından oluşan 12 kişilik, işinde uzman bir ekip, olayın
sağlık yönünü incelemek üzere özel uçakla yola çıkmıştır. Uzman ekip, hızlı
tanı ekipmanları ile olay yerinde incelemeler yapacak olup, sonuçlar ivedilikle
ve sağlıklı bir şekilde değerlendirilecektir. Yapılacak incelemeler sonucunda
elde edilecek veriler kamuoyuyla paylaşılacaktır."
AK PARTİLİ Selçuk ÖZDAĞ
HER TÜRLÜ İHTİMALİN DÜŞÜNÜLMESİ GEREKİR
AK Parti Manisa
Milletvekili Selçuk Özdağ askeri birlikte yaşanan besin zehirlenmesinin
ardından Manisa Merkezefendi devlet Hastanesinde tedavi olan askerleri ziyaret
etti. Ziyaret sonrası bir açıklama yapan Özdağ her türlü ihtimalin düşünülmesi
gerektiğini söyledi. Ak Parti Manisa Milletvekili Selçuk Özdağ,
"Bu konularla ilgili sabotaj ihtimali de araştırılmalıdır. Daha önceki
zehirlenmeyle ilgili. Her ihtimali düşünmemiz gerekiyor. Eğer ihtimalleri
düşünürsek o ihtimallere göre tedbirler alırız. Şuan için burada bir sabotaj ihtimali
yok, bugünkü psikolojik havayla veya biz hastalandık denen ifadelerle ilgili
ama daha önceki ifadeleri de değerlendirmekte fayda var. Orada çalışan
kişilerden orada görev yapan herkese kadar gerek yemek alınan yerden gerek
burada kazanların başında duran kişilere kadar da bir araştırma yapılması hem
emniyetimizin hem askeri istihbaratımızın hem de milli istihbarat
teşkilatımızın görevidir diye düşünüyorum" dedi
4'ÜNCÜ
ZEHİRLENME OLAYI
23 Mayıs
tarihinde Manisa 1'inci Piyade Eğitim Tugay Komutanlığı Albay Arif Seyhun
Kışlası'nda 1049 asker gıda zehirlenmesi nedeniyle hastaneye
kaldırılmış, er Hüsnü Özel yaşamını yitirmişti. Bu olaydan 4 gün
sonra, 27 Mayıs tarihinde bu kez, Kırkağaç 6'ncı Jandarma Komando Er
Eğitim Alayı'nda zehirlenme vakası yaşanmış, 70 asker hastaneye kaldırılmıştı.
Önceki gece de Manisa 1'inci Piyade Er Eğitim Tugay Komutanlığı General
Seyfettin Çalbatur Kışlası'nda 69 asker hastanede tedaviye alınmıştı.
YEMEĞE GEÇİCİ
ÇÖZÜM
Manisa
Valisi Mustafa Hakan Güvençer, 1. Piyade Er Eğitim Tugay Komutanlığı
Albay Arif Seyhun Kışlasındaki görülen gıda zehirlenmesi vakaları sonrası
askerlerin yemek ihtiyacının bugünden itibaren geçici olarak Valilik
koordinasyonunda Tugay Komutanlığı ve belediyelerle birlikte
karşılandığını bildirdi. 3 öğün olarak hazırlanan kumanyalar
askerlere dağıtılıyor
7 ASKER TABURCU
EDİLDİ
Güvençer,yaptığı
açıklamada, kışladaki zehirlenme şüphesiyle hastaneye kaldırılan
askerlerin hayati tehlikesinin bulunmadığını kaydetti. Halen
hastanede bulunan 37 askerin durumlarının iyiye gittiğini dile getiren
Güvençer, zehirlenmenin nedeninin uzman ekiplerce araştırıldığını ifade
etti. Güvençer, şu bilgileri verdi: "Türkiye Halk
Sağlığı Kurumu Başkanlığı Enfeksiyon Hastalıkları birimi uzmanlarından
oluşan bir heyet, dün geceden bu yana çalışma halindeler. Kara Kuvvetler
Komutanlığı Eğitim Doktrin Komutanlığı (EDOK) heyeti ile Cumhuriyet
Başsavcılığı da olayla ilgili tahkikatı sürdürüyor. Hastanede tedavi gören
44 askerden 7'si taburcu edildi.
***
SON
GÜNLERDE ARTAN ZEHİRLENMELERE KARŞI ADLİ BİLİMCİLER DERNEĞİ TARAFINDAN
ÖNCEDEN DE GÜNDEME GETİRİLEN BAZI NOKTALARI 4 ANA BAŞLIK HALİNDE TEKRAR
HATIRLATIYORUZ
Ekteki
Yazılarımız:
1-Biyoterorizim
ve Gıda Savunması. Prof.Dr.Nevzat ARTIK Adli Bilimciler Derneği Adli Gıda
Komisyon Başkanı
2-İÇME SUYUNA yapılacak
sabotajlar ve onlemler. Yasin Andırıcı-Prof.Dr.Hamit Hancı –Dr.Hilal Yılmaz
Tokgöz-
3- BİYOLOJİK VE
KİMYASAL SİLAH OLARAK TOKSİNLER. Adli Bilimciler Derneği
4-Biyolojik
silah olarak parazitler. E.Sümer
***
1-Biyoterorizim
ve Gıda Savunması. Prof.Dr.Nevzat ARTIK Adli Bilimciler Derneği Adli Gıda
Komisyon Başkanı
Gıda Savunması
Gıda Savunması, gıda ürünlerinin, normal şartlarda üretim zinciri içinde yer
almayan biyolojik, kimyasal, fiziksel ve radyolojik etkenlerle kasıtlı olarak
kontamine edilmesini önleme çabasıdır.
Gıda Güvenliği
Gıda Güvenliği, gıda ürünlerinin, normal şartlarda üretim zinciri içinde yer
alabilecek olan (Yani E. coli i, Salmonella, Listeria gibi)
mikroorganizmalarla, kasti olmayan kontaminasyonunu önleme çabasıdır. Varlık: Kasıtlı
bir eylem ya da bir biyoterörist eylemde kullanılabilecek biyolojik, kimyasal,
radyolojik zehir. Tehlike:Hastalığa
ya da yaralanmaya yol açabilecek biyolojik, kimyasal, radyolojik veya fiziksel
madde. Zaaf:Proseste, bir kötü niyetli kişinin, bir varlığın veya sistemin uygulanması
veya çalıştırılmasını aksatmak için kullanabileceği bir zayıflık. Zayıflık
değerlendirilmesi: Bir gıda operasyonunda zayıflıkları (zaafları) tespit etmek
ve bu alanda öncelikler tayin etmek süreci. Bu süreç, gıda temin zincirinde,
kasıtlı kontaminasyonun en fazla ekonomik ve halk sağlığına yol açabileceği
spesifik noktaların tespitinin yapılmasıdır.
CARVER + Şok,
gıda sanayiinde bir sistem alt yapısı içersinde bulunan zayıflığı değerlendirme
aracı olup, bu zayıflığın değerlendirilerek önceliklendirmesi için
kullanılabilir. Bir gıda i fabrikasını ya da sürecini, CARVER + Şok ile
değerlendirirken, yöntemi uygulayan kişi, sisteminde bulunan en hassas noktaların
korunmasına odaklanmalıdır.
CARVER aşağıda sayılan, değerlendirme yaparken, bir hedefi bir saldırgan için
cazip kılacak altı özelliğin İngilizce baş harflerinden oluşan bir kelimedir.r:
•Kritik önem - bir saldırının kamu sağlığı ve ekonomi üzerinde yaratacağı
etkilerin ölçüsü •Erişilebilirlik - bir hedefe fiziksel olarak erişimden sonra
kaçabilmek kaabiliyeti
•Telafi edilebilirlik - sistemin bir saldırıdan sonra kendine gelebilme
kaabiliyeti
•Zaaf - bir saldırının kolayca gerçekleşebilmesi
•Etki - bir saldırı sonucunda oluşan zararın üretimdeki zarar olarak ölçümü
•Tanıyabilmek - Hedefin kolayca tespiti
Bir hedefin
saldırgan için çekiciliği, bu yedi özellikle yapılan değerlendirmeler
çerçevesinde 1 den 10 a kadar bir skala içinde sıralanabilirler. Daha
az çekici olmasıyla ilişkili şartlar (veya zaafların az olması) mevcutsa
bunlara düşük değerler verilir (yani 1 veya 2), öte yandan bir hedefi saldırgan
için çekici yapan şartlar mevcutsa (zaaf derecesinin yüksek olması gibi)
bunlara yüksek değerler (yani, 9 veya 10) verilir.
Önlem: Bir olayın oluşmasını önlemek ya da oluşması halinde müdahale edebilmek ya da
gerçekleşmeden önce durdurmak için girişilen eylemler.
Müdahale: Bir olayın direkt etkilerini hedef alan kısa vadeli faaliyetler (yani, can ve
mal kaybını önlemek ya da sınırlandırmak, temel insani ihtiyaçları karşılamak,
acil durum planını uygulamak, sonuçları hafifletmek için zeka ( Karen
intelligence derken istihbarat mı demek istiyor karar veremedim HK) göstermek,
aşılama ve kolluk kuvvetleri operasyonları gibi)
İyileştirme: Bir olayı müteakip, tüketiciyi ürünlerin emin ve güvenlikli olduğuna ikna etmek
için, hükümetin ve sanayinin giriştiği hizmet faaliyetlerine geri dönülmesi.
Olaydan etkilenen topluluklar için hizmetlerin yeniden sunulabilmesi ve tesisin
yeniden açılabilmesi için mevcut planın geliştirilmesi ve koordinasyonu, kamu
operasyon ve hizmetlerinin yeniden başlaması, bireysel , özel sektör, sivil
toplum örgütleri ve halka yardım programlarının harekete geçirilmesi
Gıda Savunma
Planı:Kasıtlı kontaminasyonu önlemek için yazılı plan. Bu döküman uygun olduğu
durumlarda aşağıdaki unsurları içermelidir
Kritik önemdeki
altyapı/ Kilit Kaynaklar: Sistemler ve aktif kıymetler, ister fiziksel olsun
isterse sanal, o kadar hayati önem taşır ki, bu aktif kıymetlere, sistemlere,
ağa, fonksiyonlara veya bunlardan her hangi bir kaçına, sekte vurulması ya da
bunların tahribi güvenlik, ulusal kamu sağlığı ve güvenliği üzerinde çok fena
bir etki yaratır
Kasıtlı
Kontaminasyonu Önlemek için Gıda timleri kurulmalıdır
Gıda İkmalini
Korumak: Gıda mamulleri güvenliği - Gıda ikmalinde varolması muhtemel madde ve
organizmalar yüzünden kazayla meydana gelmesi mümkün (kasıtsız) kontaminasyonu
önleme çabaları
Kontaminasyonun doğal / çevresel kaynakları
Gıda Savunması - Normal şartlarda gıda ikmalinde var olması muhtemel olmayan
biyolojik, kimyasal, fiziksel veya radyolojik varlıklar tarafından the kasıtlı
kontaminasyonunu önleme çabaları Kontaminasyon kaynağı olarak insan
Neden
Kaygılanıyoruz ?
Kasıtlı kontaminasyon oluyor
teröristler gıdaları kontamine etme konusunu tartışıyor.
Gıdanın kasıtlı kontaminasyonu ile ilgili el kitapları yaygın olarak mevcut
Gıda ikmali
kolay hedef; korunması zor küresel—hepimizin koruması lazım
Gıda
Savunmasının Faydaları
Güvenlik ve Kalite Girişimlerini Destekler
Daha çok rastlanan güvenlik sorunlarının maliyetini azaltır
(hırsızlık, talan, etik olmayan işletme uygulamaları vs.)
İşletme sürecini ve yetersizliklerini ortaya çıkarır
Tahripkar olay riskini azaltır
Küçük çaplı olayların etkisini azaltır
Dünyanın pekçok
yerinde gıda savunma kapasitesinde boşluklar var
Gıda ikmaline yönelik bir saldırı sadece hedef alınan ülke için ciddi sonuçlar
yaratmakla kalmaz, başka ülkeleri de etkileyecek şekilde yayılır
Gıda Savunma Planı Nedir?
Kasitli bir kontaminasyon olayı potansiyelini kontrol etmek/asgariye indirgemek
ve böylelikle besin oprasyonunun genel zaafını azaltmak için uygulanacak
eylemleri kayda geçirmekte kullanılan yazılı bir plan
2-İÇME SUYUNA yapılacak
sabotajlar ve onlemler. Yasin Andırıcı-Prof.Dr.Hamit Hancı –Dr.Hilal Yılmaz
Tokgöz-
Su çok eski
tarihlerden beri, en değerli doğal kaynaklardan biri olarak kabul edilmektedir.
Kullanılabilecek tatlı su oranı toplam miktarın sadece % 2,5
u kadardır.
Harp sanayiinin
, sınai, ticari, zirai üretim araçlarının ve ürünlerinin, enerji üretim ve ulaşımına
ait tesislerin, her türlü ulaşım ve muhabere sistem ve araçlarının, milli
ekonomiye, milli kültüre ve sağlık hizmetlerine katkısı bulunan sair
tesislerin, harp
silah ve vasıtalarının, personelin ve idari yapının tamamen veya geçici bir
süre için faaliyet dışı kalmasını sağlamak amacıyla tahribine yönelik saldırgan
yıkıcı faaliyetler sabotaj olarak
tanımlanır.
Sabotajlar
temelde 2 ye ayrılır.
a) Aktif
Sabotajlar;
(1)
Yangınla sabotaj,
(2)
Patlayıcı maddelerle sabotaj,
(3) Mekanik
sabotaj,
(4)
Bakteriyolojik (Biyolojik) ve Kimyasal sabotaj.
b) Pasif
Sabotajlar;
(1) Fikri sabotaj,
(2) Psikolojik sabotaj.
*Sivil içme suyu ve
gıda malzemeleri genellikle tarih boyunca
askeri seferler sırasında sabote edilmiştir ancak son zamanlarda böyle
sabotajlar açık savaş durumuyla ilgili değil ,terör maksatlı veya
sivil nüfusu sindirmek için kullanılmıştır.
Amaç daha çok
hedef ülkede siyasi istikrarsızlık yaratmaktır. Özellikle ekonomik olarak
yaygın panik ve bozukluğa sebep olmak için kitlesel zahiyat verdirmek gerekli
değildir. İçme suyunun kasıtlı kontaminasyonu insanların hastalanmasına
sebep olur fakat içme suyu tedariğinin uzun dönemde kesilmesi
halk sağlığı ve güven duygusu için felaket sonuçlar
doğuracaktır.
Başarılı bir
terörist saldırı ister kontaminasyon/bulaş olsun ister patlayıcılar gibi diğer
fiziksel araçların kullanımı vb. sabotajın diğer şekilleriyle olsun aylarca
büyük bir şehrin su kaynağı teminini hem halk hemde sanayi ve ticaret için
bozabilir.
Yukarıda
belirtildiği gibi su kaynaklarının kullanımı, devletlerin, kentlerin veya
toplulukların arasında bir çatışma nedeni olabilirken, bunun yanında savaş ve
çatışma sürecinde karşı tarafı zayıf düşürmek için kontrol edilmeye çalışılan
ve saldırılan ilk hedeflerden biri olabilmekte ve bu dönemlerde stratejik bir
öneme
sahip olabilmektedir.
Çatışma
ortamlarında özellikle baraj ve su taşıma boru
hatları ve askeri tesis içme suyu kaynakları öncelikli hedeflerden birkaçıdır.
Bir patojen veya
toksinin, yiyecek, içecek, gıda katkı maddeleri veya ilaçlara katılması: Bu
yöntemin başarılı olması halinde
yüzlerce olgu ortaya çıkabilir.
Gelecek 5 yıl
içinde yiyecek ve su kaynaklı patojen veya
toksik kimyasalların terörist amaçlı kullanımının güçlü bir olasılık
olduğundan bahsedilmektedir.
Parazitlerin,
bakteriyel ve viral ajanlar gibi aerosol şeklinde
kullanımı mümkün olmadığından su ve yiyecek kaynaklı kontaminasyon
olasılıkları yüksektir.
3- BİYOLOJİK VE
KİMYASAL SİLAH OLARAK TOKSİNLER. Adli Bilimciler Derneği
Bitkiler,
bakteriler, mantarlar, algler ve bazı hayvanların ürettiği, diğer canlı
organizmalara zararlı etkisi bulunan maddelere Toksin adı verilmektedir.
Üretildikleri
yer bakımından biyolojik, yapıları bakımından kimyasal olarak
değerlendirilebilen Toksinler, etkileri keşfedildiğinden itibaren
potansiyel bir silah adayı olmuşlardır. Geçmişe bakıldığında özellikle suikast
amacıyla kullanımları yaygın olarak görülmektedir.
Ölümcül
olabildikleri gibi, ekonomik olarak zayıflatma ve stratejik olarak güçten
düşürme aracı olarak da kullanılabilirler.
Geçmişe
bakıldığında özellikle suikast amacıyla kullanımı yaygın olarak görülmektedir.
Abrin ve Risin bitkisel, Botulinum toksinleri, Enterotoksin B ve Şiga toksin
bakteriyel, Saksitoksin, Anatoksin ve Tetradotoksin deniz kökenli,
Batrakotoksin hayvansal, T-2 en çok bilinen fungal toksinlerdir. Özellikle
risin, abrin, botilinum toksin ve T-2düşük dozlarda bile ölümcül
olabilmektedirler.
Ricinus communis tohumlarından
elde edilen risinin medyan ölümcül dozu (LD50), inhalasyonda ve enjeksiyonda
kilogram başına 22 μg (ortalama 1.78 mg). Abrus precatorius bitkisinden
elde edilen abrin ise risinden çok daha toksik olan bir bitkisel toksindir.
Kilogram başına 3.3 μg abrinin inhalasyonu insan için ölümcüldür. Bir protein
ve nörotoksin olan botulinum toksin, Clostridium botulinum bakterisi
tarafından üretilir. İnsanda LD50 değeri ortalama, kilogram başına 3
ng'dır. Böylesine güçlü etkilere sahip olan toksinlerin biyolojik ve kimyasal
silah olarak kullanılması oldukça büyük tehlike yaratabilir.
Modern
toksikolojinin kurucusu Paracelsus’ un ünlü sözü olan "Her madde zehirdir.
Zehir olmayan madde yoktur; zehir ile ilacı ayıran dozdur.", bu durumu en
açık şekilde ortaya koymaktadır. Zararsızlık limitlerine bakıldığında bazı maddeler
yüksek miktarda alınmasına rağmen toksik bir etki yaratmazken bazıları eser
miktarda bile organizmanın yaşamını tehdit etmektedir. Bu özellikler fark
edildiğinden beri, her dönem insanoğlunun ilgisini çekmiş ve toksinleri
çıkarları doğrultusunda silah olarak kullanmaya yöneltmiştir.
Biyolojik ve
kimyasal silahlar, canlılar üzerinde metabolik, fizyolojik, fiziksel ve
psikolojik tahribat yapan silahlardır. Toksinler ise canlı hücreler veya
organizmalar tarafından üretilen zehirli bileşenlerdir.
Özellikle
bitkiler başta olmak üzere, bakteriler, mantarler, algler ve bazı hayvanların
ürettiği maddelerdir. Bu maddeler üretildikleri yer bakımından biyolojik,
yapıları bakımından kimyasal olarak değerlendirilebilirler. Yapılan Cenevre
Protokolü (1925), Kimyasal Silahlar Sözleşmesi (1993) ve Biyolojik
Silahlar Sözleşmesinde (1972)toksinler diğer kimyasal ve biyolojik
materyallerden ayrım gözetmeksizin bulunmaktadır.
Toksinler,
etkileri keşfedildiğinden itibaren potansiyel bir silah adayı olmuşlardır. Etkileri
bakımından ölümcül olabildikleri gibi, ekonomik olarak zayıflatma ve stratejik
olarak güçten düşürme aracı olarak kullanılabilirler.
Düşük dozlarda
etkili olması, doğal koşulla
ra
dayanıklı olması, üretiminin görece kolay olması, taşınmasının kolay olması,
özel bir tedavi yöntemlerinin ve aşılarının bulunmaması gibi nedenler
toksinleri diğer pek çok biyolojik ve kimyasal silaha göre ön plana
çıkarmaktadır.
Biyolojik ve
kimyasal silah olarak toksinler yalnızca terör ve suikast amaçlı değil,
ekonomik sabotaj amaçlı olarak da kullanılabilir ve bu da toksinlerin diğer bir
silah potansiyelini yaratmaktadır.
Toksinler sağlık
ve güvenlik bakımından çok geniş çapta tehdit oluşturabilecek maddelerdir.
sağlık
çalışanlarının ve halkın bu konular hakkında bilgilendirilmesi ve eğitilmesi
gerekmektedir.
4-Biyolojik
silah olarak parazitler. E.Sümer
BİYOLOJİK SAVAŞ:
Zehirli maddeler kullanılarak insan, hayvan, teçhizat ve bitkilerin öldürülmesi
ya da etkinliklerinin kısıtlanmasına yönelik bir savaş yöntemidir.
BİYOLOJİK SİLAH (BİYOLOJİK AJAN): Yukarıda sayılan
biyolojik savaş hedefleri üzerinde (insan, hayvan, teçhizat ve bitki türleri
üzerinde) ölüm, hastalık, bozulma veya kullanılmaz hale getirme etkileri
gösteren biyolojik savaş araçlarıdır.
BİYOLOJİK SALDIRI VE DOĞAL SALGININ AYRILMASI
Daha önce bölgede görülmeyen hastalık (mikrobu)
• Alışılmadık antibiyotik direnci
• Tipik olmayan klinik görünüm (Olgu dağılımının coğrafi
ve/veya zamansal olarak tutarsız olması, örn. kısalmış zaman seyri).
• Diğer tutarsız elemanlar ise şunlardır;
A. Olgu sayısı
B. Hastalanma veya ölüm oranları
C. Hastalık görülme sıklığından sapmalar
Biyolojik Ajanlar
VİRÜSLER BAKTERİLER RİKETSİYALA KLAMİDYALAR TOKSİNLER MANTARLAR olabilir
PARAZİT, DİĞER BİR CANLININ ÜZERİND VEYA İÇİNDE BUNUN ZARARINA OLARAK YAŞAMAYA
ADAPTE OLAN CANLI ANLAMINA GELİR.
PARAZİTLERİN BİYOLOJİK SİLAH OLARAK KULLANILMASININ SEBEPLERİ
ÖLDÜRÜCÜLÜK ÖZELLİĞİNİN OLMASI
ÇEVRE
KOŞULLARINA DAYANIKLI OLABİLMESİ
SU, YİYECEK VE
CANLILAR YOLUYLA KOLAYLIKLA YAYILABİLMES
DEPOLANBİLİR VE
İSTENİLDİĞİ ZAMAN KULLANILABİLİR OLMASI
İNSANDAN
İNSANA BULAŞMA ÖZELLİĞİNİN OLMASI
DOĞAL SALGINDAN AYIRT EDİLEMEMESİ
KULUÇKA SÜRESİNİN OLMASI
ENFEKTE YİYECEK VE İÇEÇEKLER İNSAN VEYA HAYVAN DIŞKISININ KARIŞTIĞI SULAR
la bulaş olmaktadır.
biyolojik
savaşın amacı düşmanı savaş alanında veya dışında savaşma yeteneğini doğrudan
doğruya veya dolaylı olarak azaltmaktır ki bunu tüm milli güç unsurlarını hedef
alarak yapmak olasıdır. Günümüz dünyasında en önemli şeyin insanın kendisi
olduğu görüşü önem kazanmışken toplum üzerindekorku ve telaş yaratmak,
toplumun savaşma arzusunu kırmakanahtar faktördür.
Saygılarımızla
kamuoyunun dikkatine sunulur
Prof. Dr. İ. Hamit
HANCI
Adli Bilimciler
Derneği Başkanı